PROGRAMMES DE CERTAINS CONCOURS EXTERNES ET INTERNES DU CAPES, CAPEPS, CAFEP ET CAER CORRESPONDANTS - SESSION 2006

N.S. n° 2005-092 du 22-6-2005
NOR : MENP0501244N
RLR : 820-3 ; 913-2 ; 531-7
MEN - DPE A

Les programmes ci-après concernent les épreuves d’admissibilité et d’admission

CAPES EXTERNE

1 - Programme pour l’épreuve de littérature
“Écrivain et modernité dans l’entre-deux- guerres”.
Oeuvres au programme :
F. Bordewijk, Karakter : roman van zoon en vader (1935).
W. Elsschot, Lijmen-Het been (1924, 1938).
H. Marsman, “Eerste periode” (1919-1926).
J. Slauerhoff, Serenade (1930).
Les candidats sont invités à réfléchir aux relations s’établissant entre la littérature et la société durant l’entre-deux-guerres, une période concentrant l’essentiel des bouleversements du siècle. Les menaces et les espoirs de la période remettent aussi bien en question le rôle et la légitimité de l’écrivain que le statut de l’œuvre littéraire ; les rapports entre individu et collectivité font l’objet d’un examen critique. Les quatre œuvres au programme vous aideront à délimiter le champ de votre réflexion.

Bibliographie primaire

Bordewijk F., Karakter, Den Haag, Nijgh en Van Ditmar, dernière réimpression.
Elsschot W., Lijmen-Het been, in : Verzameld werk, Amsterdam, Querido, dernière réimpression.
Marsman H., "Eerste periode " (1919-1926), in : Verzameld werk, Amsterdam, Querido, dernière réimpression.
Slauerhoff J., “Serenade”, in : Verzamelde gedichten, Amsterdam, Nijgh et Van Ditmar, dernière réimpression.

Bibliographie secondaire
a) F. Bordewijk
Anker R., Schrijven met de beitel, Karakter herlezen, in : “Tirade”, 34, 326, jan-fév. 1990.
Anten H., Karakter, in : Lexicon van literaire werken, s.d.
Anten H., F. Bordewijk, in : Kritisch literatuurlexicon,12, février 1984.
Anten H., Het bekoorlijk vernis van de rede. Groningue. Historische uitgeverij. 1996.
Boef A. H. den, Karakter, Memoreeks, Laren, Walva-Boek, 1988.
Cumps D., De eenheid in de tegendelen, Amsterdam, Amsterdam University Press, 1998.
Dubois P.H. Over F. Bordewijk. Een karakteristiek van zijn schrijversarbeid. Den Haag, Nijgh en Van Ditmar, 1953.
Dupuis M., Ferdinand Bordewijk, Grote Ontmoetingen 50,Nimègue, Gottmer,1980.
Govaart Th., Meesterschap over het monster, La Haye, BZZTôH, 1981.
Grüttemeier R., Een samengestelde roman. Over Bordewijks Karakter, in : “Literatuur”, 13, 5, 1994.
Janssens M., De duisternis van het bloed, in : Tachtig jaar na Tachtig, Groningue, Wolters-Noordhoff, 1979.
Lukkenaer P., Karakter als zelfverminking, in : “Bzzlletin”, 10, 96, 1982.
Schmitz-Küller H., Kwestie van Karakter, in : Voor H.A. Gomperts bij zijn 65ste verjaardag, Amsterdam, Huis aan de drie grachten, 1980.
Smulders W., Het slijk der aarde : over F. Bordewijks karakter, in : De canon onder vuur, Amsterdam, van Gennep, 1991.
Vriesland V - van, F. Bordewijk. Een inleiding tot en een keuze uit zijn werk. Antwerpen, De Sikkel, 1949.
Vugs R., F. Bordewijk. Een biografie. Baarn, De Prom, 1995.

b) W. Elsschot
Buyens F., Willem Elsschot : een burgerlijk geweten, Den Haag, BZZTôH, 1978.
Dupuis M., Jan Greshoff en Menno ter Braak op bezoek bij Willem Elsschot-De relaties tussen Noord en Zuidnederlandse literatuur tijdens het interbellum, in : Schenkeveld-Van der Dussen réd. : Nederlandse literatuur, een geschiedenis, Groningue, Nijhoff, 1993.
Dupuis M., De vernieuwing van de romankunst 1913-1941, in : RuttenM. et Weisgerber J., Van “Arm Vlaanderen” tot “De voorstad groeit”, Anvers, Standaard uitgeverij, 1988.
Kets-Vree A. éd., Over Willem Elsschot, beschouwingen en interviews, La Haye, BZZTôH, 1982.
Marks-van Lakerveld G., Over “Lijmen-Het been” van Willem Elsschot, Amsterdam, Wetenschappelijke uitgeverij, 1977.
Samson B., Boormans ware aard, in : Tirade, 218, 1976.
Smits F., Willem Elsschot : zijn leven, zijn werk en zijn betekenis als prozaschrijver, Utrecht, HES, 1976.
Somers M., Willem Elsschot en het wereldtijdschrift, Antwerpen, Archief voor het Vlaamse cultuurleven, 1983.

c) H. Marsman
Cartens J. H., Orpheus en het lam : Jan Engelman (1925-1940) en H. Marsman, La Haye, BZZTôH, 1981.
Galderoux R., H. Marsman, wezen en ontwikkeling van zijn dichterschap, thèse, 3 vol., s.l., Galderoux, 1982.
Goedegebuure J., Zee, berg, rivier : het leven van H. Marsman, Amsterdam, De Arbeiderspers, 1999.
Lehning A., Marsman en het expressionisme, Utrecht, Reflex, (1959), 1978.
Martens E, Het hooglied van de creativiteit : de poëzie van H. Marsman, La Haye, BZZTôH, (1944), 1980.
Postma H., Marsmans ‘Verzen’. Toetsing van een ergocentrisch interpretatiemodel, Groningue, Wolters-Noordhoff, Bouma’s Boekhuis, 1977.
Verbeeck R., De dichter H. Marsman, Lier, De bladen voor de poëzie, 1959.
Zuidgeest J., Over de poëzie van H. Marsman, Amsterdam, De Arbeiderspers, 1984.

d) J. Slauerhoff
Dicker P., Slauerhoff, slodderhoff : over de muze en de slordigheid van J.J. Slauerhoff, Oosterbeek, Bospers, 1986.
Hazeu W., Slauerhoff, een biographie, Amsterdam, De Arbeiderspers, Open domein n° 28, 1998.
Kroon D.(éd.), Er bleef toch geen bewijs. Opstellen over de poëzie van J. Slauerhoff, La Haye, BZZTôH, 1982.
Paardt W. J. van der, Over de poëzie van J. Slauerhoff, Amsterdam, Wetenschappelijke uitgeverij, Synthese, 1980.

e) Ouvrages généraux
Anbeek T., Geschiedenis van de Nederlandse literatuur tussen 1885 en 1985, Amsterdam, De Arbeiderspers, 1990.
Anbeek T. et Goedegebuure J., Het literaire leven in de twintigste eeuw, Leyde, Martinus Nijhoff, 1988.
Ruiter F. et Smulders W., Literatuur en moderniteit in Nederland, Amsterdam, De Arbeiderspers, 1996.
Stouten H., Goedegebuure J., Oostrom F. van, Histoire de la littérature néerlandaise, Paris, Fayard, 1999.
Les candidats consulteront également avec profit le site de la Digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren ( http://www.dbnl.org) où ils trouveront notamment un ensemble d’articles parfois difficile d’accès.
Url pour les auteurs au programme :
F. Bordewijk : http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php3?id=bord001
W. Elsschot : http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php3?id=elss001
H. Marsman : http://www.dbnl.nl/auteurs/auteur.php3?id=mars005
J. Slauerhoff : http://www.dbnl.nl/auteurs/auteur.php3?id=slau001

2 - Programme pour l’épreuve de civilisation
“Les Pays-Bas pendant l’entre-deux-guerres (1918-1940)”.

Indications bibliographiques

1 - Ouvrages à caractère général
Algemene Geschiedenis der Nederlanden, in “Nieuwste Tijd”, tomes 14 et suivants, Fibula van Dishoeck, Haarlem, 1977.
Kossmann E.H., De Lage Landen 1782-1980, Twee eeuwen Nederland en België, tome II, Olympus uigeverij Contact, 2001 (cf. la partie au programme).
R. Aerts, H.de Liagre Böhl, P. de Rooy, H. te Velde, Land van kleine gebaren, Een politieke geschiedenis van Nederland, 1780-1990, SUN ed., Nimègue, 1999 (cf. la partie au programme).

2 - Ouvrages se rapportant à des thèmes spécifiques (églises, partis politiques, syndicats ...)
Les candidats se reporteront aux indications bibliographiques du programme fixé pour l’épreuve écrite de civilisation de l’agrégation interne et externe de néerlandais (cf. la partie concernant les Pays-Bas).

CAPES INTERNE

Le programme publié au B.O. spécial n° 3 du 22 mai 2003 est reconduit pour la session 2006.

CAPEPS INTERNE

Le programme publié au B.O. spécial n° 3 du 22 mai 2003 est reconduit pour la session 2006.

Pour le ministre de l’éducation nationale, de l’enseignement supérieur et de la recherche
et par délégation,
Le directeur des personnels enseignants
Pierre-Yves DUWOYE